شرح حدیث «انصاف در مقابل نعمت های الهی»
سند حدیث
وَ بِإِسْنَادِهِ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَقُولُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ:
متن حدیث
يَا اِبْنَ آدَمَ أَ مَا تُنْصِفُنِي أَتَحَبَّبُ إِلَيْكَ بِالنِّعَمِ وَ تَتَمَقَّتُ إِلَيَّ بِالْمَعَاصِي خَيْرِي إِلَيْكَ مُنْزَلٌ وَ شَرُّكَ إِلَيَّ صَاعِدٌ وَ لاَ يَزَالُ مَلَكٌ كَرِيمٌ يَأْتِينِي عَنْكَ فِي كُلِّ يَوْمٍ وَ لَيْلَةٍ بِعَمَلٍ قَبِيحٍ يَا اِبْنَ آدَمَ لَوْ سَمِعْتَ وَصْفَكَ مِنْ غَيْرِكَ وَ أَنْتَ لاَ تَعْلَمُ مَنِ اَلْمَوْصُوفُ لَسَارَعْتَ إِلَى مَقْتِهِ.
ترجمه حدیث
ای فرزند آدم! با انصاف با من رفتار نمی کنی؟ من با نعمت ها با تو مهربانی می کنم و تو با گناهان با من دشمنی می ورزی خوبی من سمت تو فرود می آید اما بدی تو به سمت من فراز می آید. همیشه در هر روز و شب ملکی گرامی از تو به نزد من با عملی بد می آید. ای فرزند آدم! اگر وصف خودت را از دیگران می شنیدی و نمی دانستی که موصوف کیست، شتابان به دشمنی با او می رفتی.
نکات و توضیحات
أ ما تنصفنی:
استفهام حقیقی نیست و انکاری است. البته این روایت در دیگر منابع بدون همزه بوده و به صورت استفهامی نیست.
بالنعم:
از اینجا می توان درسی به روز گرفت و آن هدیه دادن است. اگر نسبت به فردی محبت وجود دارد، باید این محبت به او ابراز گردد و یکی از راه های ابراز محبت، تهیه هدیه است که در روایات نیز اشاره شده است.
و تتمقت:
مثال آن فرزندی است که دوچرخه ای از پدر هدیه گرفته و در همین حین، سیلی به صورت پدر می زند.
نعم و خیر:
مقصود از نعمت و خیر تنها الطاف دنیوی و مادی نیست و چه بسا نعمت های اخروی و معنوی همانند ولایت اهل بیت و… را نیز شامل گردد.